در بحبوحه تحولات ژئوپلیتیکی منطقه و اهمیت فزاینده جایگاه ایران در کریدورهای ترانزیتی بینالمللی، پروژه راهبردی کریدور ارس (گذرگاه جلفا-کلاله) به کانون توجه کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی بدل شده است. این مسیر حیاتی که قابلیت اتصال خلیج فارس به دریای سیاه را دارد، با پیگیریهای جدی نمایندگان و تأکید بر تسریع عملیات عمرانی و تکمیل پل مرزی مشترک با جمهوری آذربایجان، در آستانه جهشی بزرگ قرار گرفته و میتواند نقشی بیبدیل در تثبیت موقعیت لجستیکی و اقتصادی ایران ایفا کند.
<p align="center">
</p>
کریدور ارس: نقطه ثقل جدید ترانزیت منطقه
تحولات اخیر در منطقه قفقاز و لزوم بازتعریف مسیرهای سنتی حملونقل میان شرق و غرب، بار دیگر نگاهها را به شمال غرب ایران و اهمیت کریدور ارس معطوف کرده است. این گذرگاه، مسیری راهبردی از جلفا تا کلاله محسوب میشود که نه تنها کوتاهترین راه ارتباطی جمهوری آذربایجان با نخجوان را فراهم میآورد، بلکه ایران را به شاهراه تجارت منطقهای و یکی از محورهای کلیدی اتصال خلیج فارس به دریای سیاه تبدیل میکند. در واقع، این کریدور فراتر از یک مسیر جادهای، نمادی از پتانسیل ژئواستراتژیک ایران برای تبدیل شدن به هاب اصلی ترانزیت بینالمللی است؛ پتانسیلی که میتواند نقش ایران را در اقتصاد جهانی پررنگتر سازد.
از نشستهای تخصصی تا بازدیدهای میدانی: عزم مجلس برای تکمیل گذرگاه جلفا-کلاله
با درک اهمیت ژئواستراتژیک کریدور ارس، مجلس شورای اسلامی و کمیسیون عمران به صورت جدی وارد میدان شدهاند. در گام نخست، کمیسیون عمران نشستی تخصصی با حضور وزیر راه و شهرسازی برگزار کرد تا ابعاد فنی و مدیریتی پروژههای کریدوری کشور، بهویژه کریدور ارس، مورد بررسی قرار گیرد. نمایندگان در این نشست تأکید کردند که مسئله فراتر از احداث یک جاده است و به قدرت ترانزیتی و دیپلماسی اقتصادی کشور گره خورده است. آنها فعالسازی "شورای عالی ترانزیت" و "ستاد ملی گذر" را برای افزایش هماهنگی بین دستگاهها و هموار کردن مسیر اجرای این پروژهها ضروری دانستند.
محمدرضا رضایی کوچی، رئیس کمیسیون عمران، با اشاره به اهداف برنامه هفتم توسعه مبنی بر افزایش حجم ترانزیت کشور به ۴۰ میلیون تُن در سال، خاطرنشان کرد که تحقق این هدف تنها با تکمیل و فعالسازی مسیرهای شمالی مانند کریدور ارس امکانپذیر است. وی نقش مجلس را نظارتی و پشتیبان دولت برای رساندن این پروژهها از مرحله وعده به واقعیت عنوان کرد. در ادامه این پیگیریها، اعضای کمیسیون عمران به همراه علی نیکزاد، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی، با سفر به آذربایجان شرقی، از محور جلفا تا کلاله بازدید میدانی داشتند. این بازدید، که نشانهای از همافزایی دولت و مجلس بود، پیشرفت فیزیکی پروژه، موانع اجرایی و ظرفیتهای منطقهای را از نزدیک بررسی کرد. نمایندگان بر این نکته تأکید داشتند که تکمیل این گذرگاه جلفا-کلاله میتواند همزمان دو هدف بزرگ را محقق کند: تقویت حضور ایران در معادلات ترانزیتی منطقه و رونق اقتصادی و اشتغالزایی در شمال غرب کشور.
چالشها و چشماندازهای توسعه کریدور ارس
بر اساس ارزیابیهای کارشناسی، مسیر ۱۰۷ کیلومتری گذرگاه جلفا-کلاله به دلیل توپوگرافی خاص منطقه، نیازمند احداث تونلها و ابنیه فنی سنگین است. در حال حاضر، بخش عمدهای از این کریدور توسط قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) با بیش از هزار نیروی مهندسی در دست اجراست. با این حال، پروژه با چالشهایی نظیر تملک اراضی و ملاحظات میراث فرهنگی نیز مواجه بوده که به گفته نمایندگان، با هماهنگی میان دستگاهها در حال حل و فصل است.
یکی از نکات مهمی که در این بازدیدها مورد تأکید قرار گرفت، ضرورت سرعت عمل ایران در تکمیل پروژههای ترانزیتی خود بود. در شرایطی که برخی کشورها تلاش میکنند مسیرهای جایگزین از خاک خود ایجاد کنند، ایران باید با تسریع در اجرای کریدورهایی نظیر ارس، نقش تاریخی خود را به عنوان مسیر مطمئن تجارت شرق و غرب احیا کرده و به بازیگر اصلی عرصه ترانزیت منطقه تبدیل شود. در همین راستا، پل مرزی مشترک میان ایران و جمهوری آذربایجان نیز مراحل نهایی ساخت را طی میکند که با بهرهبرداری از آن، تبادل کالا میان دو کشور سرعت چشمگیری خواهد گرفت و عملاً تکمیلکننده نقش ترانزیتی کریدور ارس خواهد بود.
کریدور ارس؛ فراتر از یک مسیر ترانزیتی، نماد اقتدار اقتصادی
با جمعبندی دیدگاهها و پیگیریهای انجامشده، آشکار میشود که کریدور ارس صرفاً یک طرح عمرانی نیست، بلکه پروژهای چندبعدی است که توسعه، امنیت، سیاست خارجی و دیپلماسی اقتصادی کشور را به هم پیوند میدهد. این مسیر، فرصتی طلایی برای ایران فراهم میآورد تا:
تثبیت جایگاه ایران به عنوان حلقه اصلی ترانزیت در منطقه.
رونق اقتصادی بنادر جنوبی و شمالی کشور و ایجاد فرصتهای شغلی.
پیگیری مستمر مجلس شورای اسلامی و نظارت نزدیک کمیسیون عمران بر اجرای این طرح، نشان از درک راهبردی نهاد قانونگذاری از مفهوم توسعه ملی دارد؛ توسعهای که از دل جادهها و مسیرهای ترانزیتی میگذرد و به آیندهای روشنتر برای اقتصاد کشور گره میخورد. هماهنگی بیسابقه دولت و مجلس در این حوزه، میتواند کریدور ارس را به الگویی موفق از همکاری مؤثر میان قوا در راستای منافع ملی تبدیل کند.
مطالب مرتبط
- رئیسجمهور پزشکیان توسعه حمل و نقل عمومی را وظیفه اصلی دولت دانست و خواستار پیگیری مستمر رسانهها شد
- بارش شدید برف و مه غلیظ در گردنه چری کوهرنگ؛ راهداری چهارمحال و بختیاری رانندگان را به احتیاط فراخواند
- افزایش ۳۶ درصدی تردد خودروها در جادههای اصفهان: تحلیل آماری چالشهای ترافیکی آبان ماه
- راهداری آذربایجان غربی با اصلاح ۷۰ نقطه پرحادثه، ایمنی محورهای استان را متحول میکند