مدیرکل بازرگانی شرکت راهآهن جمهوری اسلامی ایران از رشد چشمگیر ترانزیت ریلی در کریدور شمال-جنوب خبر داد و اعلام کرد که طی دو سال گذشته بیش از ۶۰۰۰ TEU بار کانتینری از مسیر ریلی شاخه شرقی این کریدور، از مبدا روسیه به سمت بنادر خلیج فارس و مقاصد جنوبی منتقل شده است. این دستاورد، اهمیت فزاینده کریدور شمال-جنوب را به عنوان یک مسیر تجاری حیاتی برای اتصال شبه قاره هند به روسیه و اروپا بیش از پیش نمایان میسازد.
اوجگیری ترانزیت ریلی در کریدور شمال-جنوب: ثبت رکورد ۶٠٠٠ TEU بار کانتینری
شهریار نقیزاده، مدیرکل بازرگانی خارجی شرکت راهآهن جمهوری اسلامی ایران، در گفتوگو با ایلنا به تشریح وضعیت و پتانسیلهای کریدور شمال-جنوب پرداخت. او تاکید کرد که این کریدور با قابلیت جابجایی سالانه بیش از ۵۰ میلیون تن بار، نقشی محوری در اتصال بازارهای گسترده منطقه ایفا میکند. به گفته وی، در دو سال گذشته، ۴۸ قطار ترانزیتی از شاخه شرقی کریدور شمال-جنوب، موسوم به مسیر اینچهبرون، بین روسیه و بنادر جنوبی ایران تردد داشتهاند. هر یک از این قطارها قادر به حمل ۵۰ کانتینر بوده که مجموعاً به جابجایی بالغ بر ۳۰۰۰ کانتینر، معادل ۶۰۰۰ TEU، منجر شده است. این آمار نشاندهنده موفقیت و ظرفیت بالای این مسیر ریلی در جذب بار ترانزیتی است.
مزیتهای رقابتی مسیر ریلی ایران-روسیه: صرفهجویی در زمان و هزینه
نقیزاده با اشاره به اعزام اولین قطار برنامهریزیشده از روسیه به بندر خشک آپرین تهران، این رویداد را نشانهای از استقبال روزافزون تجار روسی و ایرانی از مسیر ریلی ایران دانست. وی به دو شاخه اصلی کریدور شمال-جنوب اشاره کرد:
شاخه غربی: این شاخه از غرب دریای خزر و مسیر آستارا میگذرد، اما به دلیل عدم اتصال ریلی کامل رشت-آستارا و نیاز به حمل و نقل جادهای در این بخش، مورد استقبال کمتری قرار گرفته است. تکمیل این بخش، پتانسیلهای عظیمی برای افزایش حجم ترانزیت ریلی خواهد داشت.
شاخه شرقی (اینچهبرون): این مسیر کاملاً ریلی از مسکو تا تهران فراهم میکند و با مزایای قابل توجهی همراه است. از جمله این مزایا میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
کاهش چشمگیر زمان سیر: مدت زمان حمل بار از مسیرهای جایگزین (یک ماه) به کمتر از ۱۱ روز کاهش یافته است که سرعت بیسابقهای در ترانزیت کالا محسوب میشود.
کاهش هزینههای حمل و نقل: این مسیر به صاحبان بار امکان میدهد تا کالاهای خود را با هزینهای به مراتب کمتر جابجا کنند و در نتیجه، حاشیه سود بیشتری کسب کنند.
این دو عامل حیاتی، رضایتمندی تجار و ترجیح آنها برای استفاده از این مسیر ریلی را توجیه میکند. موفقیت هر کریدور ترانزیتی به توانایی آن در ارائه راهکارهای سریعتر و مقرونبهصرفهتر بستگی دارد که شاخه شرقی کریدور شمال-جنوب به خوبی این الزامات را برآورده ساخته است.
بندر خشک آپرین و نقش آن در توسعه کریدور شمال-جنوب
اولین قطار ترانزیتی از روسیه که مستقیماً به بندر خشک آپرین تهران رسید، نقطه عطفی در توسعه کریدور شمال-جنوب محسوب میشود. بندر خشک آپرین با موقعیت استراتژیک خود در نزدیکی پایتخت، نقش حیاتی در توزیع و ارسال بار به مقاصد نهایی، از جمله عراق، ایفا میکند. این بندر به عنوان یک هاب لجستیکی، امکان تجمیع و تفکیک بار را فراهم آورده و کارایی حمل و نقل بینالمللی را افزایش میدهد. اتصال ریلی مستقیم به این بندر، علاوه بر کاهش زمان تخلیه و بارگیری، ظرفیتهای جدیدی را برای ترانزیت کالا به کشورهای همسایه ایران، از جمله عراق، پاکستان و افغانستان، گشوده است. توسعه چنین زیرساختهایی، ایران را به بازیگری قدرتمندتر در زنجیره تامین جهانی تبدیل میکند و نفوذ اقتصادی آن در منطقه را تقویت مینماید.
چشمانداز توسعه و ظرفیتهای آتی ترانزیت ریلی ایران
با توجه به پتانسیل ۵۰ میلیون تنی کریدور شمال-جنوب، ایران در آستانه جهشی بزرگ در حوزه ترانزیت ریلی قرار دارد. سرمایهگذاری در تکمیل زیرساختهای باقیمانده، به ویژه پروژه راهآهن رشت-آستارا که حلقه مفقوده شاخه غربی است، میتواند منجر به افزایش دوچندان حجم بار جابجا شده شود. این مسیر تنها یک کریدور حمل بار نیست، بلکه ستون فقرات یک شبکه تجاری گسترده است که میتواند فرصتهای اقتصادی بیشماری را برای کشورهای در مسیر، از جمله ایران، ایجاد کند. توسعه این کریدور همچنین در راستای سیاستهای کلان منطقهای و جهانی برای تنوعبخشی به مسیرهای تجاری و کاهش وابستگی به مسیرهای دریایی سنتی است که مزایای استراتژیکی در پی دارد. همکاریهای بینالمللی با کشورهایی نظیر روسیه و هند، میتواند به تسریع پروژههای توسعهای و بهینهسازی عملیات در این کریدور یاری رساند و نقش ایران را به عنوان پل ارتباطی مهم شرق و غرب تثبیت کند.
مطالب مرتبط
- ایران با محوریت راه آهن شمال ۲، مسیر ترانزیت سوخت روسیه به افغانستان را از بندر کاسپین فعال میکند
- نقص فنی در محور گلگهر قرهتپه مسیر ریلی را مسدود کرد؛ دو واگن قطار باری از ریل خارج شدند
- بازگشایی فوری محور ریلی هرمزگان، حرکت قطارها را در جنوب کشور از سر گرفت
- نقص فنی در محور گلگهر قرهتپه مسیر ریلی را مسدود کرد؛ دو واگن قطار باری از ریل خارج شدند