دکتر محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، با ابلاغ قانون موافقتنامه چهارچوب همکاری در زمینه حمل و نقل ریلی بین وزارت راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران و وزارت حمل و نقل و زیرساخت جمهوری ترکیه، گامی مهم در راستای توسعه روابط ترانزیتی و اقتصادی دو کشور برداشت. این اقدام، که شامل همکاری گسترده در بخش ریلی است، افقهای جدیدی را برای تسهیل جابجایی کالا و مسافر و تقویت جایگاه ایران در کریدورهای بینالمللی ترانزیت میگشاید.
جزئیات کلیدی موافقتنامه همکاری ریلی ایران و ترکیه
این موافقتنامه مشتمل بر یک ماده واحده و یک تبصره است که شامل مقدمه و ۱۶ ماده تفصیلی بوده و پیشتر توسط کمیسیون عمران مجلس مورد بررسی قرار گرفته و در صحن علنی به تصویب رسیده بود. پس از تصویب در اولین روز اسفند ۱۴۰۳ در مجلس، این موافقتنامه در تاریخ ۷ آبان ۱۴۰۴ با تأیید بند (۳-۴) ماده (۴) از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام، مطابق با مصلحت کشور تشخیص داده شد و برای اجرا ابلاغ گردید.
یکی از نکات حائز اهمیت در این موافقتنامه، بند (۳-۴) ماده (۴) است که بهرهبرداران و مدیران زیرساختهای ریلی طرف ایرانی را ملزم به بهکارگیری کارکنان متخصص و صلاحیتدار در ایستگاههای مبادله مرزی میکند؛ امری که نشاندهنده توجه به استانداردهای عملیاتی و تسهیلگری در گذرگاه مرزی ایران و ترکیه است.
اهداف استراتژیک توسعه حمل و نقل ریلی بین ایران و ترکیه
هدف اصلی این قانون، فراتر از صرفاً امضای یک سند، تسهیل و گسترش چشمگیر حمل و نقل ریلی، ارتقای همکاریهای مرزی و در نهایت افزایش ظرفیت مبادلات تجاری و مسافری میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ترکیه است. با توجه به موقعیت ژئوپلیتیک ایران به عنوان پلی میان شرق و غرب و جایگاه ترکیه در اروپا و آسیای مرکزی، توسعه همکاری ریلی ایران و ترکیه میتواند به تقویت کریدورهای بینالمللی و تبدیل ایران به هاب ترانزیتی منطقه کمک شایانی کند.
این توافقنامه میتواند به عنوان کاتالیزوری برای احیای و تقویت مسیرهای ترانزیتی مهمی چون کریدور شرق به غرب و همچنین بخشی از طرح "یک کمربند-یک جاده" چین عمل کند و دسترسی آسانتر به بازارهای اروپا از طریق ترکیه را برای کالاهای ایرانی و آسیای میانه فراهم آورد. همچنین، با توجه به پیشینه خدمات قطار تهران-آنکارا، این همکاری ظرفیت بالایی برای توسعه گردشگری ریلی و سفرهای مسافری بین دو کشور ایجاد میکند.
چالشها و فرصتهای پیش روی توسعه حمل و نقل ریلی منطقه
با این حال، توسعه کامل حمل و نقل ریلی ایران و ترکیه تنها به ابلاغ یک سند محدود نمیشود و نیازمند رفع چالشهایی از قبیل نیاز به سرمایهگذاری مشترک برای توسعه زیرساختها، هماهنگی و تسهیل رویههای گمرکی و اداری در گذرگاههای مرزی و همچنین ارتقاء استانداردهای عملیاتی است. در مقابل، این همکاری فرصتهای بینظیری را از جمله افزایش درآمدهای ترانزیتی برای ایران، تنوعبخشی به شیوههای حملونقل و کاهش اتکا به جادهها و همچنین تقویت پیوندهای فرهنگی و اقتصادی میان دو ملت فراهم میآورد.
چشمانداز آینده همکاریهای ریلی منطقهای
این موافقتنامه نه تنها برای حمل و نقل ریلی ایران و ترکیه بلکه برای کل منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی دارای اهمیت است. با عملیاتی شدن کامل مفاد آن، انتظار میرود شاهد افزایش قابل توجهی در حجم ترانزیت کالا و مسافر از طریق گذرگاه مرزی ایران و ترکیه باشیم. این امر میتواند به توسعه اقتصادی مناطق مرزی، ایجاد اشتغال پایدار و گسترش روابط مردمی منجر شود. تقویت این کریدور ریلی، ضمن ارتقای جایگاه ژئواکونومیک ایران، به ثبات و توسعه پایدار در منطقه کمک شایانی خواهد کرد و راه را برای همکاریهای گستردهتر در آینده هموار میسازد.
مطالب مرتبط
- شفافیت در مدیریت منابع؛ راه آهن جمهوری اسلامی ۷۲۲ تن ضایعات فلزی خود را در بورس کالا به فروش میرساند
- ارتقای کیفیت سفر به مشهد؛ قطار پنج ستاره فدک در مسیر ساری-مشهد آغاز به کار میکند
- کنترل از راه دور اتوبوسهای چینی در دانمارک، معمای امنیتی جدیدی برای اروپا گشود
- شفافیت در مدیریت منابع؛ راه آهن جمهوری اسلامی ۷۲۲ تن ضایعات فلزی خود را در بورس کالا به فروش میرساند