ایران با اعزام نخستین قطار باری تمامایرانی به مقصد ازبکستان، گامی استراتژیک در تقویت جایگاه خود در کریدور ریلی شرق–غرب برداشت. این اقدام که نشاندهنده پیشرفت چشمگیر در دیپلماسی ریلی و توان داخلی کشور است، مسیر جدیدی را برای توسعه تجارت منطقهای و بینالمللی میگشاید و اتصال ایران به قلب آسیای مرکزی را تسهیل میکند.
جزئیات تاریخی سفر نخستین قطار ایرانی به ازبکستان
شهریار نقیزاده، مدیرکل بازرگانی خارجی راهآهن جمهوری اسلامی ایران، در خبری رسمی اعلام کرد که روز دوشنبه ۱۰ آذرماه ۱۴۰۴، نخستین قطار ایرانی متشکل از ۴۰ واگن ساخت داخل، از مرز ریلی سرخس عازم ایستگاه بخارا در ازبکستان شده است. این قطار حامل محمولههای حیاتی شامل آهنآلات و آهن اسفنجی است که پس از عبور از خاک ترکمنستان، به مقصد نهایی خود در ازبکستان میرسد. این رویداد، نه تنها یک موفقیت لجستیکی است بلکه پیامی روشن از اراده ایران برای گسترش روابط تجاری و ترانزیتی با کشورهای منطقه محسوب میشود.
[
]
دیپلماسی ریلی ایران: شکستن موانع گذشته برای قطار ایرانی
مدیرکل بازرگانی خارجی راهآهن ایران با اشاره به گذشته، یادآور شد که پیش از این، ناوگان ریلی ایران اجازه سیر مستقیم در کشورهای عضو اتحادیه کشورهای مستقل مشترکالمنافع (CIS) را نداشت و محمولهها تنها با استفاده از واگنهای خارجی امکان عبور پیدا میکردند. اما به لطف پیگیریهای گسترده در چارچوب دیپلماسی ریلی فعال دولت چهاردهم و توافقات منطقهای، امروز شاهد حضور مستقیم و بدون واسطه واگنهای ایرانی در این مسیرهای حیاتی هستیم. این تحول، نه تنها باعث کاهش هزینهها و افزایش سرعت حملونقل میشود، بلکه حاکمیت لجستیکی ایران را در کریدورهای بینالمللی ارتقا میدهد.
جایگاه استراتژیک ایران در کریدور ریلی شرق-غرب
اعزام این قطار ایرانی به ازبکستان در ادامه توافق ششجانبه ریلی صورت میگیرد که هفته گذشته در استانبول با حضور نمایندگان ایران، چین، ازبکستان، ترکیه، ترکمنستان و قزاقستان به امضا رسید. هدف اصلی این توافق، توسعه تبادلات کالایی از چین به مقصد اروپا از طریق مسیر استراتژیک ایران است. بر اساس بررسیها، کریدور ریلی شرق–غرب پتانسیل کاهش زمان حمل کالا را تا یک سوم نسبت به مسیرهای دریایی داراست. این مزیت رقابتی، جایگاه ایران را به عنوان یک پل ارتباطی مطمئن و سریع در تجارت منطقهای و بینالمللی بیش از پیش تقویت میکند و ایران را به یکی از مهرههای اصلی در اتصال بازارهای بزرگ شرق آسیا به اروپا تبدیل مینماید.
آینده کریدور ریلی و نقش قطار ایرانی
حرکت نخستین قطار باری ایرانی به سمت ازبکستان، نقطه عطفی در نقشه راه حملونقل ریلی کشور است. این اقدام نه تنها ارتقای توانمندیهای ناوگان داخلی و صنعت واگنسازی ایران را به اثبات میرساند، بلکه نقش محوری ایران را در کریدورهای حیاتی نظیر شرق–غرب پررنگتر میکند. این مسیر، دروازهای برای تقویت روابط اقتصادی، فرهنگی و سیاسی با کشورهای آسیای مرکزی و فراتر از آن است.
مزایای توسعه کریدور ریلی از مسیر ایران:
کاهش چشمگیر زمان ترانزیت: رقابتپذیری بیشتر برای کالاهای عبوری.
افزایش درآمدهای ترانزیتی: تزریق ارز به اقتصاد ملی و ایجاد فرصتهای شغلی.
تنوعبخشی به شرکای تجاری: کاهش وابستگی به مسیرهای سنتی و توسعه روابط با کشورهای اوراسیا.
با این حال، برای بهرهبرداری حداکثری از پتانسیل این کریدور، لازم است چالشهایی نظیر استانداردسازی زیرساختها، تسهیل رویههای گمرکی، و هماهنگی لجستیکی میان کشورهای مسیر به طور مستمر مورد توجه قرار گیرد. توانمندسازی بیشتر ناوگان ریلی داخلی و گسترش خطوط آهن به عنوان زیربنای این دیپلماسی ریلی، تضمینکننده پایداری و رشد این شاهراه حیاتی در آینده خواهد بود.
مطالب مرتبط
- مصر با شبکه ریلی ۲۰۰۰ کیلومتری، آینده قطار پرسرعت آفریقا را متحول میکند
- توسعه کریدور شرق-غرب در گروی گشایش گره دریاچه وان و فعالسازی مسیرهای ریلی جایگزین برای اتصال ایران به اروپا است
- ایران با آغاز ترانزیت ریلی گازوئیل به هرات، کریدور انرژی منطقه را تقویت میکند
- مدیرعامل راه آهن جمهوری اسلامی ایران، سرپرست دفتر خود و مدیریت عملکرد شرکت را منصوب کرد